Niet in China (op nummer 20) noch in het Verenigd Koninkrijk (nummer 3) drinken mensen de meeste thee in de wereld, maar in Turkije. Niet minder dan 3,16 kg per persoon per jaar.
Thee maakt deel uit van de Turkse cultuur. Het aanbieden van een glas thee aan elke vreemdeling en alle gasten is een traditionele blijk van Turkse gastvrijheid. Zelfs in de meeste restaurants krijg je aan het eind van een maaltijd gratis thee.
Turken drinken de hele dag thee, elke dag, maar niet eeuwenlang, zoals de meeste mensen denken. Turkije maakte pas 140 jaar geleden kennis met de theecultuur en de teelt van thee.
De eerste thee werd in Turkije aangeplant in de noordoostelijke stad Artvin aan het eind van de jaren 1870. En de eerste stekjes werden uit China aangevoerd.
Rize, aan de Zwarte Zeekust is nu de hoofdstad van de omvangrijke Turkse theeproductie.
Tijdens het Ottomaanse Rijk dronken Turken vaak koffie. Ook tijdens het ontbijt. Het Turkse woord voor ontbijt ‘Kahvaltı’ maakt dat duidelijk. Het betekent namelijk letterlijk: ‘onder de koffie’.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen de sultan de macht over alle Arabische gebieden verloor, waaronder Jemen waar de meeste koffiebonen vandaan kwamen, groeide de schaarste aan koffie en dat deed de prijs fors stijgen. Daarop schakelden de Turken over op hun eigen thee, die steeds meer in het Zwarte-Zeeregio werd geteeld.
Het Turkse woord voor thee is Çay, afgeleid van het Chinese woord voor thee, Chá.
Bijna alle Turken drinken zwarte, sterke thee, liefst zo heet mogelijk en uit kleine tulpvormige glaasjes. De meesten houden van mierzoete thee. Als je niet van deze sterke thee houdt, zoals ik, vraag dan om açık çay (zeer zwakke, ‘open’ thee waar je doorheen kunt kijken, in Engeland soms ook ‘echtgenoot’s thee’ genoemd).
In supermarkten kun je ook allerlei soorten kruidenthee kopen. Veel Turken kijken neer op kruidenthee. Vaak hebben ze de indruk dat deze soorten thee medicinaal zijn.
In de bazaar en in winkelstraten worden de winkeliers heel de dag voorzien van verse thee door de plaatselijke Çaycı (theeverkoper). Sierlijk met een dienblaadje komen de op verzoek de bestelling brengen, tien tot twaalf uur per dag.
Vaak zie je lege theeglaasjes bij de ingang van winkels of op de stoep staan. Die worden later weer door de theeverkoper opgehaald.
Meer genieten van mijn Istanbul?
Bestel dan hier mijn wandelgids:
https://www.odyssee-reisgidsen.nl/gids/wandelen-in-istanbul