In de Serasker (hoogste Ottomaanse militair) Caddesi (straat) in de wijk Kadıköy vond ik een fraai, antiek straatfonteintje. In een zijstraatje van de belangrijkste winkelstraat, Bahariye Caddesi.
Het blijkt te zijn gebouwd in opdracht van Hasan Rıza Paşa (1809-1877), die de sultan onder meer diende als de hoogste militair en als minister van Oorlog.
In het begin van de 20e eeuw waren er in Istanbul ongeveer 1.600 straatfonteinen. Nu zijn er hooguit nog een paar honderd over. Naarmate er steeds meer huishoudens water via het steeds verder uitbreidende waterleiding kregen, raakten de straatfonteinen in onbruik en verval.
Buurtbewoners gebruikten deze bijvoorbeeld jaren lang om hun huishoudelijk afval te dumpen. Smerig en een bron van stank. Alleen de zwerfhonden en -katten waren er gelukkig mee.
In 2014 nam de deelgemeente Kadıköy het initiatief om deze fraaie fontein schoon te maken en in ere te herstellen. Hij ziet er nu weer uit zoals in de Ottomaanse tijd.
Alleen jammer dat vandalen de voorgevel hebben beklad met graffiti. Dat is iets van de moderne tijd. Dat gebeurde volgens mij onder de sultans niet.
Bovenaan de uit natuursteen opgetrokken waterbron staan in sierlijke, vergulde Arabische karakters de woorden Allah (God) en Mohammad (de naam van de Profeet) geschreven.
De meeste straatfonteinen in de oude stad zijn gerestaureerd met het oog op de bezoekende toeristen. Deze niet. In deze wijk komen amper buitenlandse bezoekers. Deze is hersteld om belangrijk cultureel erfgoed te beschermen. En gelukkig komt er ook weer water uit de kraan. Dat is bij de meeste fonteinen in de buurt van de toeristische trekpleisters zoals het Topkapi paleis niet het geval.
Koks uit de nabijgelegen restaurants en marktkoopmannen komen hier soms emmers met groenten wassen. Winkeliers halen er emmers water om hun stoep schoon te schrobben.
Het uitgeven van geld voor de bouw van een straatfontein werd gezien als een goede daad in de Ottomaanse tijd. De sultan, zijn moeder, zijn eerste vrouw, eerste-minister, en andere belangrijke autoriteiten deden daar allemaal aan mee, vooral sinds de zestiende eeuw.
De lokale waterfontein had dezelfde onmisbare rol in elke wijk van de stad als de waterput vroeger op het dorpsplein. Voor vrouwen, die meestal in hun houten huizen bleven, was dit een sociale ontmoetingsplaats waar ze met andere vrouwen konden praten. Ook mannen zaten er vaak in een nabijgelegen koffiehuis of in de schaduw van een plataan.
Ik ben blij dat deze oude Ottomaanse straatfontein eindelijk is gerestaureerd. Hij doet weer dienst als waterbron en herinnert ons, al was het maar even, aan lang vervlogen tijden toen stadsbewoners het zonder de luxe van stromend water moesten stellen.
Meer ontdekken van mijn Istanbul?
Bestel dan mijn Wandelgids hier:
https://www.odyssee-reisgidsen.nl/gids/wandelen-in-istanbul