Turken zijn levensgenieters, hard werken maar ook net zo hard ontspannen en feesten. Als het eenmaal weekend is dan zoekt men elkaar op en zeker als het mooi weer is, wat natuurlijk erg vaak het geval is, dan kunnen Turken een groot deel van de dag op een teras zitten met vrienden.
Wat er vaak op volgt, is een uitnodiging om naar een “meyhane” te gaan. Een meyhane (letterlijk: drinkhuis) is een traditioneel restaurant met veel visgerechten en vaak live muziek op typisch Turkse instrumenten. Als je het voor de eerste keer bezoekt, is het een ervaring die je nooit vergeet. Er wordt vaak een vast bedrag betaald voor een “fixed menu”. Je krijgt gerechten voorgeschoteld die een mix zijn van seizoensgroenten, de traditionele Turkse voorgerechten en de favoriete hapjes van de kok.
Er wordt netjes een glas water voor je ingeschonken en daarnaast krijg je een glas “raki” (spreek uit: raku, want in het Turks staat er geen puntje op de i, om aan te geven dat je de letter uitspreekt als in “dus”). Raki is een sterke drank gemaakt van twee keer gedestilleerde witte druiven met anijszaadjes. Het is een liqueur van ongeveer 40 procent, die minder sterk wordt door er water bij te doen en ijsblokjes. In die volgorde, nooit eerst de ijsblokjes! Daardoor krijgt de raki de kleur van melk. Veel Turken noemen het daarom ook wel aslan sütü, “leeuwenmelk”. Zij zijn natuurlijk de leeuwen, die zo sterk zijn dat ze deze sterke drank kunnen drinken. Het wordt door “echte mannen” ook vaak “sek” (puur) gedronken met een slok water er achteraan.
Nog voor je voor de eerste keer kunt toosten wordt de tafel al gevuld met kleine schaaltjes lekkere hapjes. Van olijven, champignons, witte kaas, bonen in olijfolie en gekruide yoghurt tot gekarameliseerde uitjes, meloen, auberginesalade, octopusringen aangevuld met mijn persoonlijke favoriet, een brood dat opgeblazen is als een balon en bedekt is met sesamzaadjes. Terwijl je eet en drinkt wordt er salade bij gezet en de hapjes vervangen met nieuwe delicatessen.
Vaak staat er een klein bandje te spelen of een man met gitaar die zingt. In het begin is het nou niet geweldig. Zelfs ik die hier woon spreek niet genoeg de taal om het allemaal te volgen en het ritme is nou niet erg bekend voor een Europeaan. Maar na een glaasje of drie van de Raki verandert alles.
Voor het hoofdgerecht ter tafel komt, zit je eigenlijk al vol van de hapjes en wieg je de schouders heen en weer met de live muziek. Voetje voor voetje, heen en weer zoals de andere gasten staan te dansen, zal je het ontzettend naar je zin krijgen op muziek waar je eigenlijk geen woord van begrijpt. Mocht je niet willen dansen, geef je tegenzin dan maar snel op. Je Nederlandse terughoudendheid is geen partij voor het Turkse doorzettingsvermogen om je mee te slepen.
Welkom in de Turkse cultuur waar ik zo van hou. Als het hoofdgerecht komt zal je al enigzins licht in het hoofd zijn, maar dat geldt voor iedereen en dat schept een band. In Turkije zegt men dat je een vis beledigt als je hem niet eet met een glas Raki, en eerlijk is eerlijk het smaakt maar al te vaak erg goed.
Tussendoor komt er af en toe een glaasje thee langs om even bij te komen. De Turkse glaasjes zijn klein maar vaak bloedheet, dus pas op. De Turkse volksmuziek klinkt nu als iets wat je je hele leven al hebt gemist, het ontbrekende stukje wat de wereld ineens perfect maakt. Nog uitbuikend van je hoofdgerecht zal je ongetwijfeld een arm over je schouder krijgen en jouw arm over die van de persoon naast je gegooid worden en wederom de dansvloer opgetrokken worden. De muziek klinkt Grieks, maar zeg dat nooit tegen de mensen naast je. De dans lijkt Russisch maar ook dat kan je maar beter niet zeggen. Ineens ben je geïntegreerd.
Na het eten komt er fruit op tafel. En als je echt genoeg raki hebt gedronken en de fles is leeg, volgt tot slot altijd nog een klein glaasje Turkse thee. Pas op met opstaan en denk er niet aan om achter het stuur van je auto te kruipen.
Wel is het goed om de volgende Turkse volkswijsheid in het achterhoofd te houden. “Als de man Raki drinkt, ligt de vrouw wakker. Als de vrouw raki drinkt, ligt de man wakker. Als ze beiden Raki drinken, dan liggen de buren wakker.” Gelukkig is het de volgende dag nog weekend.
Gastblogje van Thijs De Bekker
Meer over de Turkse raki cultuur op deze video